Kilka słów o Sierpcu

Sierpc, położony na północno-zachodnich rubieżach województwa mazowieckiego, należy do najstarszych grodów Mazowsza Płockiego. Prawa miejskie otrzymał w 1322 roku, ale pierwsze odnotowane wzmianki o mieście pochodzą z 1065 roku. Od zarania swoich dziejów , aż po lata sześćdziesiąte XIV wieku, był własnością książęcą  i królewską. Od schyłku XV wieku wchodzi w skład Korony. Bliskość zagrażających tym ziemiom Prusów, a później Krzyżaków, zdecydowała o powołaniu kasztelanii. Echa tamtych wydarzeń odnajdujemy we współczesności. Nieprzypadkowo piwo z sierpeckiego browaru nazywa się Kasztelan, a organizowany w Sierpcu od ponad dziesięciu lat Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny to Kasztelania. Nieprzypadkowo też, istniejący od 1985 r.  przy Sierpeckim Domu Kultury zespół folklorystyczny, znany nie tylko w kraju, to Kasztelanka. To tylko niektóre z przykładów powiązania teraźniejszości z przeszłością, i to często bardzo w czasie odległą. Świadczy to wymownie o przywiązaniu mieszkańców tej ziemi do historii, będącej istotną podstawą tożsamości.

Od początku XV wieku Sierpc jest, mimo skomplikowanej struktury własnościowej, miastem prywatnym, jego właścicielami są Sieprscy.

W XIV-XVI wiekach Sierpc był niezwykle silnym ośrodkiem rzemiosła i handlu. Utrzymywano kontakty handlowe z Zakonem Krzyżackim i miastami nadwiślańskimi. Na całym Mazowszu Płockim powszechnie znane było i wysoko cenione piwo z sierpeckich browarów , bo było ich kilka. Jeszcze dalej sięgała sława sierpeckich sukienników, którzy za wysoką jakość swoich wyrobów zostali wyróżnieni w 1509 roku przez króla Zygmunta Starego.

Dynamiczny rozwój Sierpca, zaliczanego do najludniejszych miast mazowieckich, przerwał potop szwedzki. Sierpc podzielił los wielu miast polskich, już nigdy do dawnej świetności nie powrócił, chociaż zdarzały się przejawy ożywienia gospodarczego. W dalszych wiekach Sierpc przechodził różne koleje wynikające z konsekwencji zaborów, różne też bywało jego miejsce na mapie administracyjnej.

Nigdy, w ciągu całej historii, nie zabrakło w Sierpcu ludzi myśli i czynu. Stawiali się licznie do walki z najeźdźcą szwedzkim, byli przy Kościuszce, w powstaniu listopadowym i styczniowym. Byli na frontach obu wojen. Ich aktywność i heroizm w walce z okupantem hitlerowskim zasługuje na szczególny szacunek. W Sierpcu bardzo żywa jest potrzeba dokumentowania swojej przeszłości, nawet tej bardzo odległej, i ludzi, którzy ją tworzyli. Z tych przesłanek wyrasta ożywiona działalność wydawnicza i twórcza. Co roku, niemalże, pojawiają się nowe pióra. Tę formę aktywności intelektualnej wspiera samorząd miejski, a z pomyślnym skutkiem realizują liczne towarzystwa, z sierpeckim oddziałem TNP i Biblioteka Miejska.

Dzisiejszy Sierpc, to dwudziestotysięczne miasto, położone przy drodze krajowej nr 10, w dolinie płynącej meandrami Sierpienicy. Jest to teren o wysokich walorach przyrodniczo-krajobrazowych. Turystyczne zagospodarowanie doliny Sierpienicy to priorytetowe zadanie miejskiego samorządu. Powiązanie tego przedsięwzięcia z odwiedzanym licznie przez mieszkańców, nawet z odległych zakątków kraju, skansenem, spowoduje, że Sierpc będzie jeszcze chętniej odwiedzany przez ludzi pragnących zaznać spokoju i odpoczynku.

Sierpc posiada ujęcia głębinowe wody o doskonałych walorach smakowych. Jest również wystarczająco wyposażony w urządzenia do produkcji i dostarczania wody, gazu, ciepła oraz usuwania nieczystości. Posiada rezerwy energii elektrycznej, gazu, ciepła i wody oraz dobrze rozbudowaną infrastrukturę komunalną. Rozwój miasta planowany jest w oparciu o Plan Rozwoju Lokalnego miasta Sierpca na lata 2005-2013 oraz Lokalny Plan Rewitalizacji Sierpca do 2013 r., określający działania prowadzące do ożywienia procesów społeczno-gospodarczych, będący połączeniem działań technicznych (jak np. remonty) z programami ożywienia gospodarczego i działaniem na rzecz rozwiązywania problemów społecznych.

W najbliższych latach władze miasta przystąpią do zagospodarowania turystycznego doliny rzeki Sierpienicy. W związku z tym zlecono wykonanie dokumentacji geologiczno -inżynierskiej na potrzeby opracowania planu zagospodarowania przestrzennego doliny oraz wykonania projektów poszczególnych inwestycji. Opracowano morfologię i hydrografię terenu, sporządzono szczegółowe mapy geomorfologiczne i hydrogeologiczne. Teren na całej długości można wykorzystać na stworzenie parku krajobrazowo-rekreacyjnego z licznymi atrakcjami. Należy przeprowadzić regulację poziomu wody w rzece za pomocą dwóch zbiorników wodnych, które mogą pełnić funkcję kąpieliska lub stawu kajakowego. Wzdłuż doliny planuje się wybudowanie ścieżki pieszo – rowerowej, a sama rzeka ma stać się trasą kajakową z bazą noclegową, wypożyczalnią kajaków i bazą gastronomiczną w młynie Borkowo i sierpeckim skansenie. W dolinie rzeki Sierpienicy istnieje szereg miejsc idealnych do stworzenia ośrodków sportowych takich jak basen, lodowisko, place zabaw, korty tenisowe i boiska czy warunków do wędkowania. Można także bez trudu wybudować obiekty gastronomiczne i hotelowe, pole golfowe, a na skarpach liczne punkty widokowe ze specjalną roślinnością. W niedalekiej przyszłości możemy więc spodziewać się, że dolina rzeki Sierpienicy stanie się jedną z największych atrakcji turystycznych w Sierpcu.

Skansen to jedna z największych atrakcji turystycznych. Muzeum Wsi Mazowieckiej usytuowane jest poza miastem. Zajmuje powierzchnię 60,5 ha pięknie położonego terenu nad rzeką Sierpienicą, tuż przy jej ujściu do Skrwy. Na terenie parku odtworzono 11 zagród chłopskich z regionu Mazowsza północno-zachodniego. Zrekonstruowano dwór murowany, odtworzono budynki przydworskie, wyremontowano murowany budynek młyna wodnego, w którym obecnie mieści się sala audiowizualna na 50 miejsc. Wieś zdaje się wciąż tętnić życiem. Obok zabudowań urządzone zostały ogródki warzywne i kwiatowe, sady owocowe, prowadzone są tu uprawy oraz hodowane zwierzęta. Niezależnie od zadań programowych, Muzeum Wsi mazowieckiej podjęło realizację szeregu ambitnych przedsięwzięć inwestycyjnych pod nazwą „Budowa kompleksu muzealno-wystawienniczego”, które niewątpliwie poprawią warunki funkcjonowania placówki i poszerzą gamę ofert oświatowo-edukacyjnych.

Park etnograficzny to największy, ale nie jedyny pomnik historii. Imponująca jest także lista zabytków sakralnych, m.in. Sanktuarium Matki Bożej, czy kościół pw. Św. Ducha z częściowo zrekonstruowaną gotycką polichromią.

W Sierpcu nie można się nudzić. Corocznie w naszym mieście odbywają się festyny rekreacyjne, rodzinne pikniki i imprezy sportowe. Mamy do dyspozycji krytą pływalnię, halę sportową ze ścianką wspinaczkową i kilka sal gimnastycznych.

Od lat przyciągają do Sierpca imprezy plenerowe, m.in. Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny. Znaczące miejsce, w kalendarzu wydarzeń kulturalnych, zajmują, znane powszechnie, plenery plastyczne (malarstwo i rzeźba), połączone z wystawami poplenerowymi i sprzedażą dzieł sztuki.

Atutem rozwojowym Sierpca jest położenie przy, przewidzianej w nieodległym czasie do modernizacji, drodze krajowej nr 10, stwarzającej dogodne połączenie w kierunku wschód-zachód.

Podjęte w minionych kilkunastu latach, a ostatnio zintensyfikowane wysiłki samorządu, spowodowały, że Sierpc dysponuje dobrą infrastrukturą techniczną. Nie ma problemu z podażą energii elektrycznej, miasto dysponuje gazem ziemnym, co poprawiło znacznie jego ekologiczny wizerunek. Nie ma problemu z ilością wysokiej jakości wody, pochodzącej z ujęć głębinowych. Posiadamy, ciągle rozbudowywaną, sieć kanalizacji sanitarnej oraz zmodernizowaną, dużymi nakładami w 2005 roku, oczyszczalnię ścieków, należącą, ze względu na parametry, do najnowocześniejszych w kraju.

Większość zasobów mieszkaniowych jest ogrzewana przez kotłownię miejską, a coraz więcej domów jednorodzinnych przechodzi na gazowe, co dla jakości środowiska naturalnego ma znaczenie oczywiste.

W mieście zarejestrowanych jest ponad półtora tysiąca podmiotów gospodarczych. W większości są to jednostki prywatne i małe. Do znaczących należą: browar, produkujący znane piwo Kasztelan, jedna z największych w Polsce słodownia, znana również poza granicami kraju spółdzielnia mleczarska, ciągle modernizowana i rozbudowywana – producent cenionych serów twardych i galanterii spożywczej. Są również zakłady reprezentujące branżę metalową, budowlaną, krawiecką. Większość pracuje w handlu i usługach.

Dysponujemy w mieście dobrą, ciągle modernizowaną, rozbudowywaną i wzbogacaną bazą dla wychowania przedszkolnego i edukacyjną. Młodzież, ale również i dorośli mają do dyspozycji kryta pływalnię, halę sportową i kilka sal gimnastycznych. Nasza młodzież, po ukończeniu szkoły średniej, ma możliwość studiowania w jednej z dwóch, znajdujących się w mieście, filii wyższych uczelni – SGGW i Zamiejscowej Sali Wykładowej Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicznej w Warszawie.

Nie bez znaczenia dla Sierpca jest jego otoczenie, w którym funkcjonuje. Tworzą je gminy naszego powiatu. Charakteryzuje je czyste środowisko naturalne. Ponadto, dwa bogate w ryby jeziora i lasy, które przyciągają amatorów grzybów i jagód, atrakcyjność tego terenu podnoszą. Podczas wycieczek pieszych i rowerowych możemy podziwiać piękno naszych okolic. Osobliwości krajobrazowe w dorzeczu Sierpienicy i Skrwy sprawiają, że relaks znajdą tu również kajakarze.

Sądzimy, że ten krótki biogram Sierpca zachęci wielu do odwiedzenia miasta i ziemi sierpeckiej, i że tego kroku nie będą żałowali, że odkryją wartości, których opisać się nie da. Warto odkryć ten piękny zakątek Mazowsza.

Dowiedz się więcej

• Z kart historii
• Warto zobaczyć
• Widoki Sierpca
• O Sierpcu gospodarczo