Warto zobaczyć

Muzeum Wsi Mazowieckiej

Strona internetowa: mwmskansen.pl

Kościół św. Wita, Modesta i Krescencji

Najstarszym kościołem, a zarazem zabytkiem Sierpca, jest kościół farny pod wezwaniem św. Wita, Modesta i Krescencji. Pierwotnie był to kościół romański, murowany najprawdopodobniej założony na gruzach pogańskiej świątyni. Budowla obecna ma styl gotycki z elementami baroku, co jest wynikiem rozbudowy i licznych remontów wymuszanych częstymi pożarami. Najstarsza część, w której znajduje się prezbiterium pochodzi prawdopodobnie z 1 połowy XIV w. Późniejszą XV-wieczną rozbudowę należy wiązać z nazwiskiem właścicieli miasta Prokopa i Feliksa Sierpskich. Wzniesiona wówczas część świątyni stanowi dzisiaj nawę nieco szerszą rozmiarami od prezbiterium. Z tego samego okresu pochodzi także kaplica. Zbudowana na planie prostokąta, dostawiona od strony południowej do najstarszej części kościoła, miał służyć za nekropolię dla jej fundatorów. Jako pierwszy spoczął w niej w 1515 roku starosta płocki Prokop Sierpski. W wieku XVI świątynia wzbogaciła się o jeszcze jeden element w postaci kwadratowej, trzykondygnacyjnej wieży. W przeszłości w kościele znajdowało się 8 ołtarzy, którymi opiekowały się poszczególne cechy rzemieślników miasta. Dzisiaj kościół zdobią dwa ołtarze – główny barokowych z 1 poł. XVIII w., z rzeźbami bpów Stanisława i Wojciecha. W polu głównym znajduje się XIX-wieczna kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, a w zwieńczeniu obraz patronów św. Wita, Modesta i Krescencji z XVIII w. Ołtarz boczny usytuowany na północnej ścianie nawy pochodzi z 2 poł. XVIII w. Zdobi go nowy ołtarz M.B. Różańcowej w polu głównym i wizerunek nieokreślonego świętego z XVIII w. w zwieńczeniu. Kościół znajduje się pomiędzy ul. Farną i ul. Benedyktyńską.

Kościół św. Ducha

Powstał najprawdopodobniej w 2 poł. XV w. jako kaplica szpitalna przy przytułku dla kalek i starców, która po odrestaurowaniu w XVIII w. podniesiona została do rangi kościoła. Jest to późnogotycka świątynia murowana z cegły, jednonawowa bez wyodrębnionego prezbiterium. Od strony północnej do kościoła przylega murowana zakrystia. Z dawnego wyposażenia kościoła, na które składały się 4 ołtarze, pozostał jedynie element ołtarza głównego w postaci późnogotyckiej, drewnianej rzeźby Trójcy Świętej (XV/XVI), której wykonanie przypisuje się szkole Wita Stwosza. W 1958 r. podczas remontu kościoła została odsłonięta i częściowo zrekonstruowana późnogotycka polichromia z lat 1519-29 – fragmentarycznie zachowana na ścianach prezbiterium. W chwili obecnej na ścianie północnej zobaczyć można scenę Ostatniej Wieczerzy oraz fragment Zmartwychwstania. Na ścianie wschodniej widnieją postaci św. Katarzyny i Chrystusa Błogosławiącego oraz chusta św. Weroniki podtrzymywana przez anioły. Przy narożniku płn.-wsch. widoczny jest Bóg Ojciec, przy narożniku płd. -wsch. ukrzyżowanie z Matką Boską i św. Janem Ewangelistą. Na ścianie południowej zaś św. Hieronim oraz scena Sądu Ostatecznego. Kościół znajduje się u zbiegu ul. Żeromskiego i pl. Fryderyka Chopina.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Powstanie tej świątyni związane jest z cudownym objawieniem Matki Bożej w Sierpcu w 1483 r. Treścią objawień było polecenie zbudowania kościoła i szerzenie kultury Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny jako warunek uznania panującej w mieście zarazy. Odpowiedzią na objawienia, które powtórzyły się dwukrotnie, było wybudowanie w latach 1484-88, na wzgórzu powyżej doliny Sierpienicy, gotyckiego kościoła z czerwonej cegły. Jest to kościół orientowany, jednonawowy z nieco węższym, prosto zamkniętym prezbiterium. Do prezbiterium dobudowano od strony północnej zakrystię i skarbiec. Główne wejście do kościoła od strony zachodniej zdobi gotycki portal z profilowanej cegły. Także od zachodu ponad wejściem znajduje się murowany chór wsparty na trzech arkadach. W poł. XVI w. Urszula Lwowska – wnuczka Prokopa Sierpskiego jednego z fundatorów kościoła, wystawiła od strony południowej kaplicę grobową. W neogotyckim ołtarzu głównym pochodzącym z lat 1893-97 podziwiać można figurę Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Gotycka rzeźba, datowana na lata 1360-80, słynąca licznymi łaskami uczyniła z sierpeckiego kościoła znany nie tylko w okolicy ośrodek kultu maryjnego. Na zasuwie ołtarza znajduje się obraz Wniebowzięcia Matki Boskiej namalowany w 1871 r. W zwieńczeniu ołtarza umieszczono XVIII-wieczne obrazy św. Scholastyki i św. Benedykta. Wystrój kościoła uzupełniają dwa neobarokowe ołtarze boczne. Lewy z barokowym krucyfiksem w polu głównym, prawy z obrazem Jezusa Miłosiernego.

Słynąca łaskami, figura Matki Boskiej z DzieciątkiemW latach 1620-25 przy kościele Wniebowzięcia NMP powstał drewniany klasztor. Jego fundatorka Zofia Potulicka sprowadziła do Sierpca siostry benedyktynki z Chełmna. W 1633 r. klasztor odwiedził król Władysław IV. Po zwycięskim powrocie z wyprawy moskiewskiej w 1635 przesłał Sierpeckiej Pani piękny, złotogłowy ornat i antepedium. Po pożarze w 1703 r. miejsce drewnianego budynku zajął murowany, barokowy, który możemy oglądać do dziś. Nowy klasztor zbudowany został na planie odwróconej litery „L” połączonej arkadami z północno-zachodnim narożnikiem kościoła. Jest to budynek dwukondygnacyjny ze sklepieniem kolebkowo-krzyżowym w pomieszczeniach przyziemia. Dopełnieniem zespołu architektonicznego klasztornego jest XVIII-wieczna barokowa dzwonnica oraz wybudowana w 1901 roku murowana studzienka. Miejscowa legenda głosi, że woda z jej źródełka posiada moc uzdrawiania. Kościół znajduje się przy ul. Wojska Polskiego, przy trasie Warszawa – Toruń.

Kościół pod wezwaniem św. Stanisława Kostki

Historia tej świątyni związana jest z osiedleniem się na terenie Sierpca w latach 30-tych XIX w. znacznej grupy ludności pochodzenia niemieckiego. Wspólnota ta będąc wyznania ewangelicko-augsburskiego wybudowała na potrzeby własnego kultu w latach 1911-13 przy ul. Płockiej murowaną świątynię. Kościół w stylu neogotyckim powstał w oparciu o projekt architekta B. Zienkiewicza i użytkowany był przez parafię protestancką do roku 1945. Pod koniec 1946 roku budynek przejął Kościół rzymsko-katolicki. Przez wiele lat funkcjonował jako kościół szkolny i obsługiwany był przez miejscowych prefektów. Pierwotnie skromna rozmiarami świątynia, po uregulowaniu spraw własności i erygowaniu parafii, w latach 80-tych została rozbudowana do obecnych rozmiarów.

Cerkiew

Cerkiew – obecnie siedziba Sądu. W drugiej połowie XIX w. na potrzeby społeczności prawosławnej w Sierpcu zbudowano klasycystyczną cerkiew. Monumentalna budowla z kolumnowym portykiem zaprojektowana została przez Józefa Górskiego (późniejszego budowniczego gubernii płockiej). Zniszczony podczas I wojny światowej budynek po przebudowie stał się siedzibą starostwa. Po II wojnie mieściło się tam Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. Obecnie jest to siedziba sądu. Obiekt znajduje się przy ul. Wiosny Ludów.

Cmentarze

Cmentarz – pomnik sióstr Feist. Godna polecenia jest także wizyta na dwóch spośród sierpeckich cmentarzy. Pierwszy z nich to znajdujący się przy trasie Warszawa-Toruń cmentarz katolicki. Wydzielenie poza miastem nowego miejsca pochówku (1791 rok) jest potwierdzone dla roku 1800, faktycznie zaczęto tam grzebać zmarłych dopiero w latach 30-tych XIX w. Wzniesiony na skarpie zamykającej dolinę Sierpienicy pozostaje miejscem spoczynku wielu ważnych dla miasta postaci. Najstarsze zachowane nagrobki, zachwycające formą i treścią epitafijnych napisów, pochodzą z I połowy XIX wieku. Drugi spośród cmentarzy to świadek historii sierpeckich Żydów, którzy przed wojną stanowili ok. 30 % ludności. Przy wjeździe do miasta od strony Warszawy, w pobliżu rzeki, już w końcu XVIII w. urządzono tzw. kirkut, na którym grzebano wyznawców judaizmu. Zajmujący 2 ha cmentarz żydowski został bardzo zniszczony podczas II wojny światowej. Obecnie ma on formę niewielkiego ogrodzonego terenu, na którym zgromadzono resztki nagrobnych tablic. Obok cmentarza, poza ogrodzeniem znajduje się drewniana kaplica.

Ratusz

W latach 1840-41 władze miasta uzyskały własną, stałą siedzibę w postaci budynku ratusza. Usytuowano go w zachodniej, najwyżej położonej części rynku (obecnie Pl. Kardynała S. Wyszyńskiego). Jest to budowla klasycystyczna, jednopiętrowa, wzniesiona na planie prostokąta, na kolebkowo sklepionych piwnicach. Pośrodku ponad wejściem znajduje się balkon z żeliwną balustradą. Do dwuspadowego dachu krytego blachą w 1843 roku dobudowano drewnianą wieżyczkę zegarową. Obecnie budynek ratusza należy do Muzeum Wsi Mazowieckiej i jest wykorzystywany do prezentacji wystaw czasowych. Obiekt znajduje się przy pl. Kardynała Wyszyńskiego.

Jatki

Rozwój handlu i usług w mieście doprowadził w 1830 r. do wybudowania przy ulicy Zamczysko (obecnie Pl. Chopina) – zespołu 20 jatek. W murowanym obiekcie, wzniesionym na planie litery „U”, 12 pomieszczeń wydzierżawiono rzeźnikom, a 8 piekarzom. Obiekt znajduje się na pl. Chopina.